Í lítilli hliðargötu, í ennþá minni íbúð, í góðu hverfi í Mílanó, nokkuð miðsvæðis, vaknaði ég við hróp og köll frá kaupmönnum hverfisins. Allt að gerast enda föstudagur en þá var alltaf matarmarkaður í götunni minni. Allt iðaði af lífi og ilmur af stórkostlegu hráefni markaðarins fyllti vitin þegar maður skáskaut sér í gegnum mannhafið sem ætlaði sér að gera góð kaup í ferskasta hráefninu í bænum. Eins og við köllum það, beint frá býli.
Kaffibarinn var að sjálfsögðu næsti áfangastaður, skyldumæting. Morgunmatur dagsins var Croissant með súkkulaði ásamt dásamlegum espressó. Alltaf það sama, maður breytir því sem virkar. Á Ítalíu er kaffimenningin rótgróin og hefðirnar sterkar. Fullkominn espressó er svo sannarlega mikilvægur þáttur í daglegu lífi Ítala en venjulegur espressó kallast á Ítalíu caffé. Á kaffibarnum safnast fólkið saman og ræðir lífið og tilveruna. Oft er margt um manninn, konuna og börnin. Allir koma og fara, staldra stutt en stundum lengi. Einn er þar alltaf og fer hvergi, kóngur í ríki. Kóngurinn þekkir alla og allir þekkja kónginn. Ég var einn af þessum öllum. Mörgum árum síðar kíkti ég á kaffibarinn minn og viti menn, kóngurinn var þar ennþá og heilsaði mér með virtum.
Næsti áfangastaður var skólastofan og dagskráin full fram eftir degi. af endalausum fyrirlestrum. Bekkjafélagarnir 39, komu frá 25 löndum, 5 heimsálfum og töluðu 16 ólík móðurmál. Allir töluðu ensku en ítalska vann á með hverjum deginum. Stungið á sig einum espressó í hverri pásu. Allt spurning um að halda sér vakandi, meðtaka leyndardóminn.
Hádegishléið var kærkomið, það var hálfleikur. Maginn öskraði á næringu og innan tíðar fékk‘ann allt sem hann vildi. Alltaf var farið á sama staðinn, veitingastaðinn okkar. Þurftum aldrei að velja, hádegismatseðillinn varð alltaf fyrir valinu, kallast á ítölsku „Menu fisso“. Matseðill samansettur úr allra ferskasta hráefni dagsins. Dásamlegir ætisþistlar einkenndu fyrsta réttinn, sverðfiskur rétt númer tvö og einn espressó í lokin kláraði dæmið.
Seinni hálfleikur hófst með áframhaldandi fyrirlestrum. Allir lögðu sig fram, þóttust vera áhugasamir en hugurinn einhvern veginn á reiki. Tilhlökkun til kvöldsins var orðin mikil og jókst með hverri mínútunni. Undir lokin voru prófessorarnir farnir að tala fyrir daufum eyrum nemendanna sem komnir voru með hugann við ævintýri kvöldsins. Þegar lokaflautið gall þusti bekkurinn út úr skólanum, hersingin minnti mann helst á Viggó Viðutan að loknum vinnudegi. Næsti áfangastaður var stúdentabarinn í nágrenninu, barinn okkar. En sú hefð hefur skapast í borginni að síðdegis er hægt að fá sér einn drykk á næsta bar og á sama tíma gæða sér á skemmtilegum smáréttum í boði hússins. Hefðin kallast „aperitivo“ Þessi skemmtilega hefð er tilvalin til þess að æra hungrið í manni rétt fyrir matinn, kíkja á mannlífið og byrja kvöldið snemma. Fátækir stúdentar í borginni líta oft á aperitivo sem máltíð í sjálfu sér og á meðal þeirra verða barir með góðum aperitivo oft frægir á örskotsstundu. Í þetta sinn var einungis dreypt og smakkað, veislan var handan við hornið.
Veislan sem beðið hafði verið eftir með tilhlökkun átti sér stað í fallegri villu, á fallegum stað, í þessu fallegu landi. Við sátum þétt, hlið við hlið. Öll í mikilli sátt og þó nokkru samlyndi. Skenkjað í glösin, síðan aftur og enn á ný. Framboðnar kræsingar streymdu í stríðum straumum. Einn réttur í einu og allir fyrir rest. Einhvern veginn var fyrsti réttur notaður til þess að stríða bragðlaukunum. Á stórum bakka voru bornir á borð stórkostlegt úrval af ostum, skinkum og pylsum. Úrvalið magnað, lyktin unaðsleg og útsýnið stórbrotið.
Eftir heilbrigða bið var skyndilega og allt í einu bornar á borð óvæntar kræsingar. Í boði voru fáeinir risastórir ravioli, fylltir með ítölskum gráðaosti. Listaverk. Lítið á mann en minningin stórkostleg. Bragðlaukarnir voru að lokum orðnir skemmtilega pirraðir af allri þessari stríðni.
Enn á ný var skenkjað í glösin, drukkið í botn og fyllt á aftur. Yndisleg athöfn sem að lokum varð að góðum vana. En allt í einu fylltist stofan af unaðslegri angan. Í risastórri skál var borinn fram pastaréttur sem eldaður er eftir uppskrift sem haldið hefur verið leyndri innan fjölskyldunnar, mann fram af manni. Allir fá sér fjall, éta fjallið og fá sér annað. Svo koll af kolli. Einhvern veginn voru allir hættir að stríða bragðlaukunum, þeir fengu allt sem þeir vildu og fíluðu sig í botn.
Eftir mikið át færðist fjör í leikinn. Allir höfðu hátt, töluðu mikið en hlustuðu lítið. Allir eru saddir, góðir og glaðir. Eftir drykklanga stund eða mögulega tveggja kom að réttinum sem kenndur er við eftir. Rjómakenndur ís með smátt söxuðum hnetum borinn fram með rjúkandi espressó. Bolla af rjúkandi espressó er hellt yfir ísinn og verður að ómótstæðilegri kaffisósu. Á einu andartaki myndaðist þögn, allir njóta. Saman en þó í sitthvoru lagi. Eftir allar þessar kræsingar fannst okkur enn eitthvað vanta, mögulega punktinn. Rétt hanteraður espressó er punktur yfir þetta blessaða i.
Veislan stóð fram á rauða nótt, skrafað og hlegið. Öllu lýkur einhvern tímann og að lokum rann upp sú stund að halda heim á leið. Það eru svona dagar sem munu lifa í minningunni um alla framtíð. Dásamlegar minningar um tíma sem var og kemur aldrei aftur. Það er hverjum manni hollt að einbeita sér að nútíðinni, akkúrat þessari stundu, en á sama tíma er gott að geta yljað sér með góðum minningum úr fortíðinni, fullur tilhlökkunar til þess sem framtíðin ber í skauti sér.
Næsti áfangastaður var skólastofan og dagskráin full fram eftir degi. af endalausum fyrirlestrum. Bekkjafélagarnir 39, komu frá 25 löndum, 5 heimsálfum og töluðu 16 ólík móðurmál. Allir töluðu ensku en ítalska vann á með hverjum deginum. Stungið á sig einum espressó í hverri pásu. Allt spurning um að halda sér vakandi, meðtaka leyndardóminn.
Hádegishléið var kærkomið, það var hálfleikur. Maginn öskraði á næringu og innan tíðar fékk‘ann allt sem hann vildi. Alltaf var farið á sama staðinn, veitingastaðinn okkar. Þurftum aldrei að velja, hádegismatseðillinn varð alltaf fyrir valinu, kallast á ítölsku „Menu fisso“. Matseðill samansettur úr allra ferskasta hráefni dagsins. Dásamlegir ætisþistlar einkenndu fyrsta réttinn, sverðfiskur rétt númer tvö og einn espressó í lokin kláraði dæmið.
Seinni hálfleikur hófst með áframhaldandi fyrirlestrum. Allir lögðu sig fram, þóttust vera áhugasamir en hugurinn einhvern veginn á reiki. Tilhlökkun til kvöldsins var orðin mikil og jókst með hverri mínútunni. Undir lokin voru prófessorarnir farnir að tala fyrir daufum eyrum nemendanna sem komnir voru með hugann við ævintýri kvöldsins. Þegar lokaflautið gall þusti bekkurinn út úr skólanum, hersingin minnti mann helst á Viggó Viðutan að loknum vinnudegi. Næsti áfangastaður var stúdentabarinn í nágrenninu, barinn okkar. En sú hefð hefur skapast í borginni að síðdegis er hægt að fá sér einn drykk á næsta bar og á sama tíma gæða sér á skemmtilegum smáréttum í boði hússins. Hefðin kallast „aperitivo“ Þessi skemmtilega hefð er tilvalin til þess að æra hungrið í manni rétt fyrir matinn, kíkja á mannlífið og byrja kvöldið snemma. Fátækir stúdentar í borginni líta oft á aperitivo sem máltíð í sjálfu sér og á meðal þeirra verða barir með góðum aperitivo oft frægir á örskotsstundu. Í þetta sinn var einungis dreypt og smakkað, veislan var handan við hornið.
Veislan sem beðið hafði verið eftir með tilhlökkun átti sér stað í fallegri villu, á fallegum stað, í þessu fallegu landi. Við sátum þétt, hlið við hlið. Öll í mikilli sátt og þó nokkru samlyndi. Skenkjað í glösin, síðan aftur og enn á ný. Framboðnar kræsingar streymdu í stríðum straumum. Einn réttur í einu og allir fyrir rest. Einhvern veginn var fyrsti réttur notaður til þess að stríða bragðlaukunum. Á stórum bakka voru bornir á borð stórkostlegt úrval af ostum, skinkum og pylsum. Úrvalið magnað, lyktin unaðsleg og útsýnið stórbrotið.
Eftir heilbrigða bið var skyndilega og allt í einu bornar á borð óvæntar kræsingar. Í boði voru fáeinir risastórir ravioli, fylltir með ítölskum gráðaosti. Listaverk. Lítið á mann en minningin stórkostleg. Bragðlaukarnir voru að lokum orðnir skemmtilega pirraðir af allri þessari stríðni.
Enn á ný var skenkjað í glösin, drukkið í botn og fyllt á aftur. Yndisleg athöfn sem að lokum varð að góðum vana. En allt í einu fylltist stofan af unaðslegri angan. Í risastórri skál var borinn fram pastaréttur sem eldaður er eftir uppskrift sem haldið hefur verið leyndri innan fjölskyldunnar, mann fram af manni. Allir fá sér fjall, éta fjallið og fá sér annað. Svo koll af kolli. Einhvern veginn voru allir hættir að stríða bragðlaukunum, þeir fengu allt sem þeir vildu og fíluðu sig í botn.
Eftir mikið át færðist fjör í leikinn. Allir höfðu hátt, töluðu mikið en hlustuðu lítið. Allir eru saddir, góðir og glaðir. Eftir drykklanga stund eða mögulega tveggja kom að réttinum sem kenndur er við eftir. Rjómakenndur ís með smátt söxuðum hnetum borinn fram með rjúkandi espressó. Bolla af rjúkandi espressó er hellt yfir ísinn og verður að ómótstæðilegri kaffisósu. Á einu andartaki myndaðist þögn, allir njóta. Saman en þó í sitthvoru lagi. Eftir allar þessar kræsingar fannst okkur enn eitthvað vanta, mögulega punktinn. Rétt hanteraður espressó er punktur yfir þetta blessaða i.
Veislan stóð fram á rauða nótt, skrafað og hlegið. Öllu lýkur einhvern tímann og að lokum rann upp sú stund að halda heim á leið. Það eru svona dagar sem munu lifa í minningunni um alla framtíð. Dásamlegar minningar um tíma sem var og kemur aldrei aftur. Það er hverjum manni hollt að einbeita sér að nútíðinni, akkúrat þessari stundu, en á sama tíma er gott að geta yljað sér með góðum minningum úr fortíðinni, fullur tilhlökkunar til þess sem framtíðin ber í skauti sér.